Ποια είναι η κατάσταση στους τουριστικούς λιμένες της χώρας; Πόσο μπορεί να αναπτυχθεί η αγορά των σκαφών αναψυχής και ποιο μπορεί να είναι το όφελος για την ελληνική οικονομία;
Η νέα έρευνα της διαΝΕΟσις με τίτλο: «Διαμόρφωση στρατηγικής ανάπτυξης τουριστικών λιμένων», παρουσιάζει ένα στρατηγικό σχέδιο για την ανάπτυξη των τουριστικών λιμενικών εγκαταστάσεων.
Η έρευνα αναλύει την υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς σκαφών αναψυχής στη χώρα μας, το πόσες μαρίνες και άλλες τουριστικές λιμενικές εγκαταστάσεις έχουμε σε λειτουργία, το ποιο είναι το θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία τους, το πώς άλλες χώρες σχεδιάζουν πιο αποτελεσματικές πολιτικές για το θέμα αυτό, το πώς θα μπορούσαμε εμείς να τα πάμε καλύτερα και, βεβαίως, το τι έχουμε να κερδίσουμε αν, όντως, τα πάμε καλύτερα.
Μέσα στην πανδημία του 2020 – 2021 και την παγκόσμια οικονομική κρίση υπήρξαν κάποιες αγορές που άντεξαν και, μάλιστα, υπήρξαν και κάποιες που αναπτύχθηκαν.
Μία από αυτές ήταν η αγορά των σκαφών αναψυχής.
Από ό,τι φαίνεται, η αγορά των σκαφών αναψυχής αναπτύσσεται ραγδαία.
Το 2020 τα έσοδα της παγκόσμιας αγοράς έφτασαν τα $41 δισ. δολάρια (από σχεδόν $40 δισ. το 2019) και, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το 2021 θα αυξηθούν και άλλο.
Καθότι τα ταξίδια με ιδιόκτητο ή νοικιασμένο σκάφος θεωρήθηκαν πιο ασφαλής τρόπος διακοπών, η ανάπτυξη αυτή κατά τα περίεργα καλοκαίρια που προηγήθηκαν ίσως και να ήταν αναμενόμενη.
Μόνο το 2020 πουλήθηκαν σε όλο τον κόσμο πάνω 310.000 σκάφη αναψυχής κάθε είδους και μεγέθους (αύξηση 12% σε σχέση με το 2019).
Ωστόσο, καθώς δεν υπάρχει ενιαία κατηγοριοποίηση σε όλες τις χώρες, κανένας δεν ξέρει πόσα σκάφη αναψυχής υπάρχουν στον κόσμο σήμερα.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο αριθμός τους υπολογίζεται στα 30 εκατομμύρια σκάφη, με το 90% να είναι μικρού μεγέθους, με μήκος κάτω των οκτώ μέτρων.
Έξι εκατομμύρια από αυτά υπολογίζεται ότι βρίσκονται στην Ευρώπη, όπου 48 εκατ. Ευρωπαίοι συμμετέχουν τακτικά σε δραστηριότητες που σχετίζονται μαζί τους.
Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 170.000 σκάφη αναψυχής, εκ των οποίων 6.109 ήταν επαγγελματικά (2019).
Πρόκειται γενικά για μια αγορά που ακμάζει και στην Ελλάδα. Την περίοδο 2014 – 2018 ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης του κλάδου ήταν 3,4%, ενώ τα έσοδα το 2018 πλησίασαν το μισό δισεκατομμύριο ευρώ (433,4 εκατ.).
Το 80% της ζήτησης προέρχεται, βεβαίως, από αλλοδαπούς τουρίστες. Στη χώρα μας, δε, υπάρχουν και 83 εταιρείες κατασκευής σκαφών αναψυχής και αθλητισμού (από 45 το 2008).
Στην Ευρώπη υπάρχουν σήμερα περίπου 11.000 τουριστικοί λιμένες που διαθέτουν περίπου 1,1 εκατομμύρια θέσεις ελλιμενισμού, με τις βόρειες χώρες να έχουν κατά κανόνα περισσότερους, αλλά μικρότερους λιμένες από τις νότιες.
Η Ελλάδα είναι ένας από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στον κόσμο για τα σκάφη αναψυχής, για λόγους που είναι αυτονόητοι.
Φαίνεται, όμως, ότι και σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μια ευκαιρία για την ελληνική οικονομία που περνά ανεκμετάλλευτη.
Μολονότι το τουριστικό προϊόν της χώρας μας είναι εξαιρετικά υψηλής ποιότητας, υστερούμε πολύ σε υποδομές.
Μέχρι σήμερα, το νομικό πλαίσιο που διέπει τη δημιουργία τουριστικών λιμενικών εγκαταστάσεων στην Ελλάδα ορίζεται από το νόμο 2160/1993.
Μέχρι σήμερα στη χώρα μας έχουν χωροθετηθεί 168 τουριστικοί λιμένες, οι οποίοι με βάση το σχεδιασμό περιλαμβάνουν 25.712 θέσεις ελλιμενισμού.
Συγκεκριμένα πρόκειται για 12 λιμένες σε ξενοδοχεία, 72 καταφύγια, 22 αγκυροβόλια και 62 μαρίνες.
Παράλληλα, υπάρχουν και άλλοι λιμένες, που έχουν άλλες χρήσεις, αλλά συχνά εξυπηρετούν και σκάφη αναψυχής, όπως το λιμάνι του Ηρακλείου ή το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, που περιστασιακά εξυπηρετεί mega – yachts.
Αυτοί οι λιμένες, βεβαίως, είναι χωροθετημένοι, αλλά δεν είναι όλοι υπαρκτοί: Από τους 168 χωροθετημένους τουριστικούς λιμένες στην Ελλάδα, μόνο οι 37 λειτουργούν, διαθέτοντας στην πράξη 8.499 θέσεις ελλιμενισμού για σκάφη.
Πολλοί, ενώ έχουν χωροθετηθεί εδώ και δεκαετίες, δεν κατασκευάστηκαν ποτέ. Η μαρίνα του Ηρακλείου της Κρήτης, για παράδειγμα, χωροθετήθηκε το 1993, παραχωρήθηκε το 2003 και μέχρι σήμερα δεν έχει κατασκευαστεί. Από τις 62 χωροθετημένες μαρίνες, λειτουργούν σήμερα μόνο οι 23.
Από τους 12 χωροθετημένους λιμένες ξενοδοχείων λειτουργούν οι εννέα.
Από τα 72 χωροθετημένα καταφύγια λειτουργούν τα πέντε. Κα από τα 22 χωροθετημένα αγκυροβόλια, δεν έχει λειτουργήσει κανένα.
Αλλά το ότι είναι λίγοι, δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Αν και η νομοθεσία ορίζει ότι οι τουριστικοί λιμένες είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου Τουρισμού, στην πράξη οι διάφορες αρμοδιότητες που τους αφορούν κατακερματίζονται σε διάφορα κέντρα λήψης αποφάσεων.
Τα έσοδα που χάνουμε από ανταγωνιστικές χώρες όπως η Κροατία, η Τουρκία και η Ιταλία είναι πολύ μεγάλα.
Με άλλα λόγια, έχουμε ένα από τα καλύτερα τουριστικά προϊόντα του κόσμου, με μεγάλη ζήτηση από σκάφη αναψυχής (ιδιόκτητα και επαγγελματικά), αλλά δεν είμαστε έτοιμοι να εξυπηρετήσουμε ικανοποιητικά αυτή τη ζήτηση.
Διαβάστε ΕΔΩ ολόκληρη την έρευνα.
