H ορατότητα στην Αθήνα μειώνεται κατά περίπου 2,8 χιλιόμετρα ανά δεκαετία ή 280 μέτρα κάθε χρόνο, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησαν επιστήμονες του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, με σκοπό τη μελέτη της ατμόσφαιρας της πόλης από το 1931 ως το 2013.
Οι επιστήμονες που εργάστηκαν για την υλοποίηση της έρευνας, αναφέρουν ότι στις δεκαετίες του ’30 και του ’40 υπήρχε πολύ καλή ορατότητα στην Αθήνα (πάνω από 20 χιλιόμετρα μήκος) με συχνότητα 34%, δηλαδή μία ημέρα στις τρεις περίπου. Τις ημέρες αυτές, κάτοικοι της πόλης μπορούσαν να διακρίνουν από το λόφο των Νυμφών στο Θησείο όπου βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Αστεροσκοπείου Αθηνών, ακόμα και σπίτια στην Αίγινα.
Αυτή η καλή ορατότητα μειώθηκε μόλις στο 2% τα τελευταία χρόνια, το οποίο σημαίνει ότι η Αίγινα πλέον διακρίνεται από το λόφο των Νυμφών μόνο 5 – 6 ημέρες το χρόνο, ενώ στις δεκαετίες του ’30 και του ’40 ήταν περισσότερες από 120 οι ημέρες καλής ορατότητας προς το νησί.
Η μεγάλη μείωση της ορατότητας οφείλεται στη μεγάλη αύξηση του πληθυσμού συνολικά στην Αττική, στη συνεχή κατασκευή κτηρίων και στην εντυπωσιακή αύξηση των οχημάτων τις τελευταίες δεκαετίες, με συνέπεια την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Ωστόσο, μετά το 2004 παρατηρείται σταθεροποίηση ή ακόμη και οριακή βελτίωση της ορατότητας, που οφείλεται στη βελτίωση των υποδομών μεταφοράς (μετρό, τραμ, Αττική Οδός), κάτι που δείχνει ότι είναι επιτακτική η ανάγκη συνεχούς επέκτασης των μέσων σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ, προαστιακός).
Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Atmospheric Chemistry and Physics» βασίζεται στη σειρά δεδομένων ορατότητας που διατηρεί το Αστεροσκοπείο από το 1931 μέχρι και σήμερα. Οι παρατηρήσεις όλα αυτά τα χρόνια πραγματοποιούνται από το ίδιο σημείο, τουλάχιστον τρεις φορές καθημερινά, στο λόφο των Νυμφών στο Θησείο.
Να σημειωθεί ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση εκτός από την υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων της Αττικής γενικότερα, έχει αρνητικές συνέπειες στην υγεία τους, στο image της ως τουριστικός προορισμός, αλλά και στα σπουδαία μνημεία της όπως η Ακρόπολη. Ο Παρθενώνας που στέκει «αγέρωχος» για περίπου 2.500 χρόνια, έμεινε σε μεγάλο βαθμό αλώβητος από σεισμούς, βομβαρδισμούς και κατακτητές, αλλά έχει υποστεί φθορά τις τελευταίες δεκαετίες από την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Είναι αξιοσημείωτο ότι σε πολλές έρευνες – μελέτες για την Αθήνα ως τουριστικός προορισμός, που περιλαμβάνουν SWOT analysis (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats, δηλαδή δυνατά σημεία, αδύνατα σημεία, ευκαιρίες, απειλές), η ατμοσφαιρική ρύπανση θεωρείται ένα από τα πιο αρνητικά σημεία της πόλης.
